بررسی انگیختگی واژگانی در واژه های مرکب زبان فارسی در دو مقطع زمانی با فاصلۀ دویست سال (دویست سال پیش و مقطع کنونی)

نویسندگان

شهلا شریفی

خانم لیلا عرفانیان

چکیده

انگیختگی به‏معنی وجود سر‏نخی در صورت، برای رسیدن به معناست و به‏طور مستقیم، ما را از صورت به معنا رهنمون می‏شود؛ بدان معنا که رابطۀ صورت و معنا همواره یا تنها قرار‏دادی نیست و یا اینکه گاه رابطۀ قرار‏دادی به رابطۀ تصویر‏گونه مبدل می شود. یکی از انواع انگیختگی ، انگیختگی در‏سطح واژه های مرکب است . واژۀ مرکب شفاف، واژه ای است که از مجموع معنای اجزای آن بتوان به معنای کلی دست یافت. دربارۀ انگیختگی، گروهی بر این باورند که واژگان ابتدایی بشر انگیخته بوده اند و با گذشت زمان، به‏دلیل روی‏دادن تغییر‏های آوایی و‏یا دگرگونی‏های دیگر، درجۀ انگیختگی واژگان کاهش یافته است. در این پژوهش، به‏صورتی عمیق تر و دقیق تر به این پدیده نگریسته ایم و برای بررسی این فرضیه، با انتخاب چهار متن سفر‏نامه از زمان حال و استخراج 2800 واژۀ محتوایی از آنها، انگیختگی واژگان مرکب را در این متن‏ها بررسی کرده‏ایم؛ سپس این واژه‏ها را با 2800 واژۀ استخراج‏شده از چهار متن در دویست سال پیش مقایسه کردیم تا با بررسی ها و مقایسه های آماری دریابیم که از دویست سال گذشته تا‏کنون ، واژگان مرکب زبان فارسی به‏سمت انگیختگی رفته اند یا نا‏انگیختگی. مقایسۀ نتایج حاصل از بررسی این دو دوره نشان می-دهد که در شمار واژگان مرکب نیمه‏انگیخته در زبان فارسی ، در زمان حال، افزایشی معنا‏دار نسبت به دویست سال پیش صورت گرفته است؛ اما در شمار واژگان مرکب انگیخته ، نا‏انگیخته و در مجموع واژگان مرکب ، تغییری معنا‏دار روی نداده است؛ بنابر‏این شاید بتوان گفت از دویست سال گذشته تا‏کنون، واژگان مرکب نیمه انگیخته در زبان فارسی، بیشتر به‏سمت شفافیت پیش رفته اند تا تیرگی

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی انگیختگی واژگانی در واژه‌های مرکب زبان فارسی در دو مقطع زمانی با فاصلۀ دویست سال (دویست سال پیش و مقطع کنونی)

انگیختگی به‏معنی وجود سر‏نخی در صورت، برای رسیدن به معناست و به‏طور مستقیم، ما را از صورت به معنا رهنمون می‏شود؛ بدان معنا که رابطۀ صورت و معنا همواره یا تنها قرار‏دادی نیست و یا اینکه گاه رابطۀ قرار‏دادی به رابطۀ تصویر‏گونه مبدل می‌شود. یکی از انواع انگیختگی‌، انگیختگی در‏سطح واژه‌های‌ مرکب است‌. واژۀ مرکب شفاف، واژه‌ای است که از مجموع معنای اجزای آن بتوان به معنای کلی دست یافت. دربارۀ انگیختگ...

متن کامل

بررسی انگیختگی واژگانی در زبان فارسی نوشتاری دو مقطع زمانی با فاصله دویست سال (دویست سال پیش و مقطع کنونی)

انگیختگی به معنی وجود سرنخی در صورت برای رسیدن به معناست ؛ چیزی که ما را مستقیماً از صورت به معنا رهنمون شود و این بدان معناست که رابطه صورت و معنا همواره یا تنها قراردادی نیست یا این که رابطه قراردادی در پاره ای مواقع به رابطه تصویرگونه مبدل می شود. با توجه به این حقیقت که نظریه قراردادی بودن رابطه صورت و معنی در نشانه های زبانی نظریه ای غالب است به نظر می رسد انگیختگی توجه درخور را تاکنون دریا...

15 صفحه اول

مقایسه و بررسی واژه های اشتقاقی از دویست سال پیش تاکنون از نقطه نظر انگیختگی

واژة اشتقاقی انگیخته، واژه ایست که از مجموع معنای پایه و وند اشتقاقی در آن، می توان به معنای کل واژه دست یافت؛ در این پژوهش، به بررسی این فرضیه می پردازیم که با گذشت زمان، انگیختگی واژه ها کاهش می یابد و برای بررسی این فرضیه، به مقایسه واژه های اشتقاقی چهار متن سفرنامه مربوط به دویست سال پیش و چهار متن مربوط به زمان حال پرداختیم. تا دریابیم از دویست سال گذشته تاکنون، واژه های اشتقاقی زبان فارسی...

متن کامل

مقایسه انگیختگی آوایی در فاصله زمانی دویست ساله

انگیختگی آوایی یکی از انواع انگیختگی است؛ بدان معنا که از صورت آوایی بتوانیم به معنا برسیم و سرنخی آوایی برای رسیدن از صورت به معنا داشته باشیم. در زمینه انگیختگی فرض بر این است که واژگان در ابتدا انگیخته بوده‌اند و با گذشت زمان، میزان انگیختگی واژگان کاهش یافته است. در این تحقیق برای بررسی این فرضیه، چهار متن سفرنامه از زمان حال و چهار متن معادل از دویست سال پیش انتخاب کردیم و به بررسی انگیخت...

متن کامل

مقایسه و بررسی واژه‌های اشتقاقی از دویست سال پیش تاکنون از نقطه نظر انگیختگی

واژة اشتقاقی انگیخته، واژه‌ایست که از مجموع معنای پایه و وند اشتقاقی در آن، می‌توان به معنای کل واژه دست یافت؛ در این پژوهش، به بررسی این فرضیه می‌پردازیم که با گذشت زمان، انگیختگی واژه‌ها کاهش می‌یابد و برای بررسی این فرضیه، به مقایسه واژه‌های اشتقاقی چهار متن سفرنامه مربوط به دویست سال پیش و چهار متن مربوط به زمان حال پرداختیم. تا دریابیم از دویست سال گذشته تاکنون، واژه‌های اشتقاقی زبان فارسی...

متن کامل

جامعه‌شناسی تاریخی ایران در دویست سال گذشته

پیشرفت و توسعه هر کشوری متأثر از ساختار‌ها و کارکردهای آن می‌باشد. نهادهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، حقوقی و دینی کالبد اصلی جامعه را شکل می‌دهند. میزان کارآمدی نهاد‌ها و ساختارهای اصلی یک جامعه، ضمن اینکه مبیّن ویژگی‌ها، خصائص و محتوای ساختارهای تأثیرگذار یک ملت می‌باشد، مبنایی برای پیشرفت و توسعه آن کشور نیز به حساب می‌آید. از سوی دیگر، وضعیت فعلی هر جامعه‌ای تا حد زیادی معطوف به وضعیت ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
زبان پژوهی

ناشر: دانشگاه الزهرا

ISSN 8002-3388

دوره 3

شماره 5 2013

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023